Parlament Europejski jest instytucją Unii Europejskiej, składającą się z jednej izby. Jego członkowie są wybierani przez obywateli państw członkowskich Unii na pięcioletnią kadencję. Siedzibą Parlamentu jest francuski Strasburg. W skład Europarlamentu wchodzi obecnie 705 posłów. Jako organ prawodawczy, Parlament Europejski posiada szereg kompetencji.
Funkcja ustawodawcza
Najważniejszym zadaniem Parlamentu Europejskiego jest ustanowienie prawa, czyli funkcja ustawodawcza. Co ważne, nie ma on inicjatywy ustawodawczej. Stanowi akty prawne do spółki z Radą. Komisja Europejska składa wnioski ustawodawcze, które są rozpatrywane i uchwalane przez Parlament Europejski oraz Radę Unii Europejskiej. Kolejnym ważnym elementem związanym z kompetencją ustawodawczą Parlamentu Europejskiego jest podejmowanie decyzji związanych z umowami międzynarodowymi. Kiedy dane państwo chciałoby wejść w szeregi Unii Europejskiej, to właśnie PE decyduje o poszerzeniu struktur związku.
Każdego roku do Parlamentu Europejskiego jest przedstawiana deklaracja przewodniczącego Komisji Europejskiej. Na jej podstawe sporządzany jest plan prac Komisji na kolejne dwanaście miesięcy.
Funkcja nadzorcza
Kolejną kompetencją Parlamentu jest funkcja nadzorcza. Jako najważniejsza instytucja Unii Europejskiej sprawuje piecze nad innymi organami. Parlament wybiera przewodniczącego oraz cały skład Komisji Europejskiej. Kiedy sytuacja tego wymaga może złożyć wotum nieufności i podać całą Komisję do dymisji. Zgodnie z funkcją, sprawuje nadzór nad wszystkimi organami Unii Europejskiej.
Budżet jest wykonywany przez Komisję Europejską we współpracy z krajami członkowskimi związku. Kiedy budżet jest sporządzony, jest on przekazywany do Parlamentu Europejskiego, który go rozpatruje i końcowo zatwierdza jego wykonanie.
Do funkcji nadzorczej należy także rozpatrywanie petycji od obywateli. Kiedy dana sprawa tego wymaga, organ powołuje do jej rozwiążania komisje śledczą na wniosek 1/4 członków.
Parlament Europejski współpracuje w Europejskim Bankiem Centralnym omawiając wszystkie kwestie związane z polityką pieniężną.
Ostatnim elementem funkcji nadzorczej jest inicjatywa do powołania Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich. Przedstawia on członkom Europarlamentu roczne sprawozdanie ze swojej pracy.
Funkcja budżetowa
Trzecią kompetencją Parlamentu Europejskiego jest funkcja budżetowa. Europejski Trybunał Obrachunkowy sporządza roczne sprawozdanie z wykonania budżetu i przedstawia je Radzie Unii Europejskiej oraz Europarlamentowi. Po analizie sprawozdania, PE decyduje czy może przyznać absolutorium z wykonania budżetu. Jeżeli nie, przekłada jego przyznanie na inny termin lub odmawia udzielenia absolutorium. Roczne budżety, które trafiają do Parlamentu muszą mieścić się w ramach finansowych, których limity wyznaczane są na siedem lat. Kiedy dane sprawozdanie jest rozpatrywane przez organ prawodawczy Unii Europejskiej, jego członkowie sprawdzają, czy Komisja Europejska należycie zarządza pieniędzmi współnoty. Ponadto kontroluje, czy wszystkie kryteria dotyczące wydatków są spełniane.
Początkowo Parlament Europejski nie miał tak rozwiniętego szeregu kompetencji. Po wejściu traktatów z Maastricht w 1993 roku, czy amsterdamskiego sześć lat później, jego zadania były poszerzane. Głównie kosztem Rady Unii Europejskiej, która traciła swoje funkcje ustawodawcze. Z biegiem lat także liczba członków Europarlamentu była większy. Obecnie liczy 705 deputowanych, którzy wchodzą w skład siedmiu ugrupowań politycznych, lub są niezrzeszeni. Najliczniejsza jest Grupa Europejskiej Partii Ludowej, która ma 187 europosłów. Z kolei najmniej członków ma Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej, gdzie jest 39 posłów. Przewodniczący Parlamentu Europejskiego jest wybierany na 2.5-letnią kadencję. Kieruje on jego obradami oraz reprezentuje organ na zewnątrz. W skład PE wchodzi także 20 stałych komisji, które obradują średnio raz w miesiącu w Brukseli. W przypadku kwestii nadzwyczajnych, Parlament powołuje dodatkowe komisje specjalne.
